Vanochtend eindelijk weer eens, in een waterig zonnetje, in de kuip ontbeten. Het is nog wel koel (15 graden.) Vandaag blijven we hier in de grootste passantenhaven, 65 plaatsen, liggen om de benen weer eens te strekken en het een en ander te bekijken. Om 10 uur op weg naar Charlotteburg, wat geen burcht of slot is maar een landhuis uit de feodaal verleden.
Er is een expositie over iets cultuur-historisch van de streek. Het blijkt pas om 1 uur open te gaan en vanaf het bordes door de ramen kijkend ziet het er nogal truttig uit. We lopen verder langs het Götakanaal om de kleine expositie over het kanaal te zien. Dat is altijd open met onze chipkaart voor de kanaaldoortocht. Die gebruiken we ook om de WC's en douches te openen in de "Gasthamn" (Gasthavens). Een leuke en interessante kleine historische expositie in twee houten barakken. Buiten plenst het van de regen. Even verderop in een barak kunnen we koffie drinken. We zijn al ruim een uur onderweg en nemen er een stukje rabarber- en vanille-frambozentaart bij. Enorme stukken zelfgebakken taart en heerlijke koffie zoveel je maar wilt. Een lunch is niet meer nodig. Een halfuur verderop is de sluistrap van Borenshult, 5 sluizen (6 deuren en een brug) aaneen gesloten. Die brengen ons morgen weer 15,30m omlaag in ons vervolg naar de oostkust. Het is, ook in Nederland, altijd een vermakelijke vertoning om mensen met hun jachtjes en lijntjes in sluizen te zien stuntelen. En in vijf sluizen aan elkaar -die allemaal enkele boten bevatten- Is er veel te zien. Ervaren lui, zoals wij inmiddels allang zijn, daar is weinig aan te beleven. Die hoor je amper, gooien een lijntje over, houden het vast, maken na de schutting de boel los en varen vrolijk verder. Een kwestie van goede afspraken en taakverdeling, maar vooral rustig aan doen. Dat lukt niet iedereen. We zien een Nederlands gezin in een kleine leuke zeilboot, die een onvergetelijk schouwspel weten op te voeren. Het regent, vader staat verkleumd onder de capuchon van zijn rood-wit-blauwe-zeilpak aan een dikke lange tros te trekken, zijn dochtertje van twaalf staat er in T-shirt en korte broek naast te bibberen met de achtertros in haar hand en beneden in de kolk staat moeder opgewonden in de kuip touwen vast- en weer los te knopen, stootwillen weg te duwen en de familie op de kant onverstaanbaar toe te roepen.
Het mens oogt boos en zenuwachtig. Puberzoon wordt uit de lage kajuit geroepen, kruipt met onhandige lange armen en benen naar buiten, hoort moeders bevelen aan, kruipt de kajuit weer in en komt in zeilpak weer naar buiten als het schip drie meter hoger in de sluis ligt en het water weer tot rust is gekomen. Hij wordt naar het voordek verwezen en staat daar lummelig rond te kijken: Deze ouders zijn niet van mij zie je hem denken. Zijn vader moet de voortros los te maken, maar de lijn is door de ring op de kade gevoerd waar het voorliggende schip zijn landvast met een lus omheen heeft liggen en daardoor niet weg kan totdat de man een meter of 15 van zijn lijn door de ring heeft gevoerd. Als de puber op het voordek de lijn van de bolder haalt is het probleem snel opgelost, maar hij kijkt de andere kant op. Dochter heeft op verzoek de achtertros al naar haar moeder gegooid waardoor de boot van de kade afdrijft. Vader wordt tot haast gemaand (netjes neergeschreven) de zaak dreigt uit de hand te lopen omdat de voorliggende Finse boot haast heeft om te vertrekken en de voorlijn al los is, zij zeggen dat de dochter de lus onder de ring vandaan moet trekken. Daarmee wordt de kluwen touw van de man tot een strakke bos gesnoerd die voor een deel in de ring getrokken wordt en beide schepen stevig aan de kade vast dreigen temeren. Jan die er bij stond en tot nu toe alleen er maar naar keek, had graag een ramp zien voltrekken, maar uit compassie voor de kinderen bukt hij zich naar de ring, fluistert in het oor van de man:"Dat kan je de volgende keer beter anders doen." Hij pakt de lijnen en lijkt ze van elkaar los te toveren terwijl hij uitlegd wat er verkeerd belegd was. Zonder reacties af te wachten loopt de bemanning van de Lena door. Later in de middag blijkt de familie tegenover Lena aan de steiger te liggen; ze doen hun best om ons niet te willen zien.
Lena vertrekt de volgende ochtend vroeg om na het legen van de vuilwatertank en drinkwater tanken om halftien door de brug en de sluis te kunnen. De familie zit in de kuip te ontbijten als ze worden opgeschrikt door een luid geratel en gekraak als de boegspriet van Lena de railing van de naastgelegen boot schampt. Jan staat aan het roer bij dit krappe uitvaren. Hoogmoed komt voor de val. Hij schaamt zich diep. Gelukkig is er geen noemenswaardige schade, maar mooi uitvaren is anders.
Oxelösund, 18 juli.
Het is nog erg vroeg in de ochtend als ik eindelijk weer eens voor de weblog schrijf. De zon doet haar best om door de schapewolkjes heen te dringen en het is windstil. Ook buiten is nog niets te doen. We liggen in een vissershaven die nu voor het grootste deel wordt gebruikt door een zeilklub aan een oude gastensteiger bij een restaurantje waar we gisteravond een lekker stukje gebakken vis (Zander) hebben gegeten.
Sinds eergisteren zijn we weer op zee-niveau. Bij Mem de laatste sluis van het Göttakanaal door. De laatste stad die we in het kanaal aandeden was Söderköping Heel veel touristen op de kade en bij de sluis. Lange rijen voor het terras waar ze reuze sorbets serveren. Het oude centrum is maar enkele straten lang en opgeleukt voor de dagjesmensen met winkels waar de vakantiegangers uit verveling overbodige spullen kopen. Het is een warme drukkende middag als we langszij een stijger aan een wandelpad afmeren.
Mensen slenteren zo langzaam mogelijk, ijsjes likkend en honden in toom houdend voorbij. Zweden zijn zoetekouwen, het is ze aan te zien, minstens de helft van de volwassenen en de kinderen is veel en vaak erg veel te dik. We zitten aan het begin van de avond weer onder het regendek. De laatste dagen is dat zo geweest overdag prachtig weer, 's avonds en soms ook 's nachts een stevige bui. Het is goed uit te houden zo. Gisteren is het de hele dag prachtig zeilweer geweest. Vanaf Ärkesund hebben we onder vol tuig 5 uur door de schereneilandjes heen kunnen varen.
We volgen de routes uit de kaart, daar buiten komen is een groot en niet risicoloos avontuur. We zijn richting Stockholm, en met ons veel anderen en schepen die daar vandaan richting kanaal varen om de aan de westkust te komen. Het vakantie- en vaarseizoen is nu echt losgebarsten. Het is druk, zeker op de route die wij volgen. Nu is die drukte relatief, het ijselmeer is op een dag als deze minstens 10maal voller, maar wij hebben nog niet eerder meegemaakt dat we tijdens de uitgebreide varende lunches aan boord soms moeten uitkijken voor een ander schip. Het is wel leuk om naar de bootjes te kijken. Op weg naar Ärkesund zeilden we met alleen de Bolle-Jan op. We hadden maar weinig achterlijk wind. Soms moest het bewerkelijke zeil weer neer om een stukje te moteren als de wind wegviel.
Trosa, 19 juli.
Iedereen? Nou ja, de folders in de touristenbureaus in elk geval, zijn vol over dit oude plaatsje dat al in de 16e eeuw wordt genoemd. Langs een smal slootje (rivier) met aan weerszijde een smal wandelpad met prenteboek-lantarenpalen langs de tuinen van kleurrijke houten huizen. Het is wel bijzonder, maar het heeft ook een hoog truttigheidsgehalte; Met veel spulletjes voor de ramen en in de tuinen. Ook hier zijn weer veel dagjesmensen, Stockholm is met de auto maar een halfuur verderop. IJsjes etende slenteren ze langs de paar honderd meter steiger waaraan wij bijna aan het einde bij de grote boten liggen. Het is de eerste grote watersporthaven die we dit jaar bezoeken. Honderdvijftig plaatsen voor gasten is heel veel. Toch is het geen moderne marina. Wel zijn alle denkbare voorzieningen aanwezig. Jammer voor ons dat de vier wasmachines voorlopig zijn volgeboekt en de fietsenverhuur op zondag is gesloten. We zijn hier gistermiddag aangekomen na een geweldige zeiltocht van 5 uur. Soms moesten even op de motor varen als we in de luwte van een eiland voeren of tegen de wind in tussen de rotsen door moesten. Opkruizen is met een lompe boot als Lena is vrijwel uitgesloten in dit water. Begrijpelijk dat de scherenkruizers en daarvan afgeleide types, hier nog steeds zo populair zijn onder de echte zeilers. Lange en zeer smalle schepen. De meeste boten zijn hier toch de polyester massa producten. Vooral de snelle kleine en grote motorboten zijn favoriet. Ze scheuren onder veel geraas met hoge hekgolven vaak rakelings voorbij. Wat daar de lol van is vragen we ons af. Zoals in Nederland zwaaien de meeste schippers ons toe bij het passeren, soms roepen ze dat ze ons schip mooi vinden. Het is een geweldige tocht met een prachtige wind.
We besloten vandaag hier te blijven vanwege de voorspelde regen en onzekere wind. Achteraf viel het weer enorm mee en hebben we vanmiddag nog een kleine wandeling gemaakt door natuur en straatjes met nieuwe villa's. Over het wonen en leven van de Zweden zou een boekwerk geschreven kunnen worden. Het is moeilijk om de verschillen met Nederland goed te zien. Door de IKEA-catalogus kennen we er iets van, en nemen bij ons ook veel jonge gezinnen er veel van over (Zweden lijkt soms te draaien om jonge welvarende hardwerkende gezinnen.) We nemen tot nog toe vooral het plattelandsleven waar, ook in Nederland kennen we dat niet echt goed, of verwonderen ons er over. De vormgeving van het bestaan, werk- en vrijetijdsbesteding is er anders dan in de grote steden. Die zijn -lijkt het- universeler en eenvormiger en eenvoudiger begrijpbaar voor andere stadsbewoners. We merken dat we in de buurt van Stockholm komen, mensen zijn drukker en lawaaiger, de rust van de afgelopen weken is weg en er zijn meer terrasjes en gelegenheden (Pub) waar je iets alcoholisch kan drinken.
Het is niet nodig om de amateur-socioloog uit te hangen. We zien hier ook het groot winkelbedrijf de kleine neringdoenden verdringen met hun eenvormig aanbod onder aanvoering van Europeesche regelgeving, en wereldwijde conforme afmetingen van drankjes in blik en andere verpakkingen. Dezelfde boontjes uit Kenia die wij principieel bij AH niet kopen liggen ook hier bij ICA in de schappen evenals de Euroshopper artikelen. Het leven moet voor al niet al te spannend of moeilijk worden, lijkt in beide landen het credo. Zweden hebben maar een kort zomerseizoen. Vanaf Midzomer tot midden augustus. Werk- en zomervalanties zijn lang en men viert dat uitbundig in de zomerhuisjes, motorboten, campers en met veel eten, drinken het liefst in familieverband. Het straalt gemoedelijkheid en tevredenheid uit. De overweldigende natuur hier maakt het buitenleven, zeker voor kinderen, bijna een paradijs.
Trosa, 20 juli.
Vanochtend voorspelde het scheepvaartweerbericht harde wind. Bij stormwaarschuwingen varen we niet uit is de afspraak, dus blijven we hier vandaag. We moesten toch nog enkele zeekaarten kopen en fourangeren. Dat doen we dan op ons dooie gemak. Het waait inderdaad hard, de barometer wijs 994Hp aan. We windgenerator kan nu wel de accu's op spanning houden met de koelkast en de PC aan. Die zeekaarten zijn een kostbare maar noodzakelijke investering. Voor de moeilijkste gebieden gebruiken we de watersportkaarten die in een ringband op handzaam formaat per gebied zijn samengebracht. Een mapje kost ruim 50 Euro en alleen voor de oostkust hebben we er al 6 nodig. Jan heeft er vorige week dinsdag 4 tweedehands kunnen bemachtigen van een zeiler die op de terugtocht was en voorlopig niet van plan was in dit moeilijke gebied terug te komen. Dat bespaarde 88 Euro. Vandaag kochten we een kaart van de Malaren, een gebied aan de westkant van Stockholm, en de vaarweg vanaf hier daar naar toe. We zijn van plan om dwars door het eilandenrijk dat Stockholm voor het grootste deel is door te varen van West naar Oost en via het scherengebied naar het zuiden af te zakken richting Gotland en Olland. Misschien dat we onder Zuid-Zweden door weer naar Kopenhagen varen. Maar het kan ook zijn dat de boot ergens in Zweden blijft liggen komende winter. Veel hangt af van het weer.
